دستورالعمل اجرای چاه ارت
دستورالعمل اجرای چاه ارت
جولای 13, 2022
تفاوت برقگیر و صاعقه گیر
تفاوت بین صاعقه گیر و برقگیر
آگوست 24, 2022

برق گیر و انواع برقگیرها

تعریف برقگیر و معرفی انواع برقگیرها 

برقگیر ها محافظت بسیار خوبی در برابر موج های ولتاژ گذرا ایجاد می‌کنند، در واقع برقگیر با منحرف نمودن موجهای آنی و گذرا محافظت قابل اطمینانی ایجاد می‌کنند. به برقگیر ها دایورت کننده (منحرف کننده) نیز اطلاق می‌شود. در صنعت برق و نیروگاه های انتقال برق، از برقگیرها جهت هدایت امواج ولتاژ ضربه ای به زمین و پیشگیری از وارد شدن آن به ایستگاه‌های توزیع و انتقال استفاده می‌شود. انواع برقگیرها را معمولا در انتهای خط انتقال و در ورودی ترانس نصب می‌کنند، دربکارگیری برقگیر ها باید دقت شود ولتاژ شکست الکتریکی برقگیر یا سرج ارستر نباید بیشتر از ولتاژ شکست الکتریکی ایزولاسیون لایه تجهیزات نصب شده باشد.

انواع برقگیرها

معرفی انواع برقگیرها

انواع برقگیرها که بیشتر به لحاظ ساختار و نوع ساخت از یکدیگر تفکیک می‌شوند:

  1. برق گیر میله ای
  2. برق گیر با فاصله هوایی
  3. برق گیر بدون فاصله هوایی
  4. برق گیر خازنی
  5. برقگیـر با مقاومت غیر خطی
  6. برقگیر فیوزی

در انتخاب سرج ارستر یا برقگیر برای هر سازه و بنایی باید به فاکتورهای مختلفی توجه کرد که در مقاله نکات کلیدی در انتخاب و نصب برقگیر به این فاکتورها پرداخته‌ایم.

برقگیر میله ای

از جمله پرکاربردترین انواع برقگیرها حال حاضر که باوجود قدمت بالا هنوز هم کارایی بسیار خوبی دارد. برق گیر میله ای شامل دو میله‌ی نوک‌تیز است، که یک میله در قسمت برق دار و دیگری در قسمت بدنه یا زیر ایزولاتور نصب و به زمین اتصال پیدا می‌کند. فاصله بین دو نوک در برقگیر میله ای با توجه به شرایط، ولتاژ و زمان اعمال ولتاژ بر سیستم تنظیم می‌شود. این فاصله طوری تنظیم می‌شود که در برابر ولتاژ حداکثری مدار پایدار است و تنها در مقابل ولتاژهای زیاد تخلیه الکتریکی وارد عمل می‌شود. چنانچه ولتاژی بالاتر از ولتاژ قابل قبول برقگیر به آن وارد شود، مانند انرژی صاعقه با قدرت بالا، برقگیر میله ای با تخلیه بار الکتریکی به زمین ایمنی را برقرار می‌کند.

برقگیر میله ای

برق گیر با فاصله هوایی

برقگیر با فاصله هوایی که به برق گیر شاخکی نیز شناخته می‌شود، در پست های فشار قوی بسیار پرکاربرد می‌باشد. این نوع برق گیر که به جرقه گیر نیز شناخته می‌شود، جزء ساده ترین نوع برق گیر به شمار می‌آیند. اصولا برق گیر با فاصله هوایی را در محل های اتصال مقره و یا بوشینگ های ترانس های توزیع به کار می‌گیرند. عملکرد این نوع برق گیر به این شکل است که با ورود ولتاژ بالا بین شاخک های برق گیر قوس ایجاد می‌شود و ولتاژ مخرب به زمین منتقل می‌شود، در این صورت از تجهیزات و سازه ها بخوبی محافظت خواهد شد.
درحالت عادی برق گیر در سیستم انتقال نیرو در مقابل ولتاژ نامی شبکه همانند یک کلید باز عمل می‌نماید اما در برابر ولتاژهای بالاتر از ولتاژ نامی شبکه مانند یک کلید بسته برخورد می‌کند.

انواع برقگیرها، برقگیر با فاصله هوایی در کجا کاربرد دارد؟

هر یک از انواع برقگیرها امروزه در موارد خاصی کاربرد دارد که در این قسمت کاربرد برق گیر با فاصله هوایی (شاخکی) را عنوان نمودیم:

  1. در خطوط انتقال فشار قوی که بصورت حلقه ای هستند برق گیر شاخکی هم نقش برق گیر را دارد و هم نقش حلقه کرونا را.
  2. بر سر بوشینگ های ترانس ها با هدف محافظت از سیم پیچ های ترانس
انواع برقگیرها

برقگیر بدون فاصله هوایی

جنس خازن های سری این برقگیر از قطعات اکسید روی می‌باشد که این قطعات در اندازه های مختلف و بصورت قرص روی یکدیگر قرار می‌گیرند. برقگیر بدون فاصله هوایی که جدیدا مورد توجه قرار گرفته است، ساختاری ساده با حجم کم دارد. یکی از نقاط قوت این نوع برقگیر میزان نشتی پایین آن (تقریبا صفر) است، این برقگیر در ولتاژهای پایین کارایی دارد یعنی سطح ولتاژ حفاظتی تجهیزات را پایین می‌آورد و در نهایت در هزینه ها صرفه جویی می‌شود.

برقگیر خازنی

این نوع برقگیر برای ولتاژهای فشار ضعیف مورد استفاده قرار می‌گیرد و انرژی اعمال شده حاصل از موج ولتاژ در خازن ذخیره خواهد شد.

برقگیر خازنی

برقگیـر با مقاومت غیر خطی (مقاومتی)

یکی دیگر از انواع برقگیرها برقگیر بامقاومت غیر خط است؛ این برقگیر متشکل از یک یا چند مقاومت غیر خطی به همراه یک یا چند خازن سری می‌باشد. خازن های سری دراین برقگیر به صورت فواصل هوایی بوده و در حالت کار عادی از ورود ولتاژ الکتریکی نامی به برقگیر جلوگیری می‌کنند. با بالا رفتن ولتاژ در سیستم فاصله هوایی بین خازن ها هادی می‌شود و جریان را منتقل می‌کنند.

فاصله هوایی موجود در برقگیر باید به نحوی باشد که در برابر حداکثر ولتاژ سیستم مقاوم باشد و اما درصورتی که به هر دلیلی اضافه ولتاژ به سیستم تحمیل شود اتصال کوتاه شده و تا برقراری شرایط عادی قادر باشد جریان را قطع نماید، این کار توسط مقاومت خطی صورت می‌پذیرد. قسمت خازن ها و مقاومت غیر خطی در درون یک ایزولاتور ساخته و با مواد عایقی احاطه می‌شود.
در برقگیر ها به جهت افزایش استقامت برق گیر در برابر ولتاژهای برگشتی، به جای یک خازن از چند خازن استفاده می‌کنند و ولتاژ را بشکل مساوی در خازن ها پخش می‌کنند. برای رسیدن به این هدف یک سری خازن و مقاومت موازی در دو سر فصل های هوایی جای می‌دهند با اینکار توزیع ولتاژ روی خازن های ماوالی یکنواخت صورت می‌گیرد که به آن جهت‌بندی ولتاژ نیز گفته می‌شود.

ساختار انواع برقگیرها

جالب است بدانید که برقگیرها در قسمت فوقانی خود یک وسیله حلقه ای شکل دارند که این وسیله را حلقه کرونا یا کرونا گیر نیز می‌نامند. پدیده کرونا در واقع تخلیه الکتریکی ناقص در یک میدان یکنواخت است. این پدیده در پستهای فشار قوی مخصوصا در محل اتصال هادی به تجهیزات بیشتر رخ می‌دهد، لازم است در این نواحی میدان را یکنواخت کنند تا اثرات مخرب کرونا را کاهش یابد. در پستها برقگیرهایی از نوع ZNO بکار گرفته می‌شوند داخل این نوع برقگیر قرص هایی از جنس روی ZNO وجود دارد که با توجه به میزان ولتاژ تعداد قرص ها متغیر است.

برقگیـر فیـوزی

این نوع برقگیر نیز طوری ساخته می‏شود که در مقابل اضافه‏ ولتاژ که سبب عبور جریان زیادی از برقگیر بشود می‏سوزد و جرقه داخل آن توسط گاز یا مواد نسوز درون آن خاموش می‏شود و اکثراً بعنوان حفاظت ثانویه بکار می‏رود.

برای کسب اطلاعات بیشتر لطفا با شرکت نیرو ایستا مرکز پخش سرج ارستر OBO در ایران تماس بگیرید.

2,323 total views, 6 views today

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *