در این مطلب به معرفی انواع صاعقه گیر می پردازیم. صاعقه گیر ها به دو دسته کلی صاعقه گیر های غیرفعال یا پسیو و صاعقه گیرهای فعال یا اکتیو تقسیم می شوند که در ادامه با آن ها بیشتر آشنا خواهیم شد.
در این مطلب به معرفی انواع صاعقه گیر می پردازیم. صاعقه گیر ها به دو دسته کلی صاعقه گیر های غیرفعال یا پسیو و صاعقه گیرهای فعال یا اکتیو تقسیم می شوند که در ادامه با آن ها بیشتر آشنا خواهیم شد.
اولین روش جذب صاعقه که به صاعقه گیرهای پسیو یا غیرفعال شهرت دارد، توسط بنجامین فرانکلین پیشنهاد شد. این صاعقه گیر، تنها میله ای نوک تیز است که در بالاترین نقطه سازه نصب می شود. در هنگام صاعقه با جذب ولتاژ ، جریان تولیدی را به زمین منتقل می کند و در این مسیر هیچ عامل تشدید کنندهای غیر از شکل خاص آنها وجود ندارد.
شعاع حفاظتی این صاعقه گیرهای ساده در کلاسهای حفاظتی براساس تئوری زاویه زیرمحاسبه می گردد. H = طول میله ساده α = زاویه شعاع حفاظتی Rp = شعاع حفاظتی میله ساده = tgα . H Rp حالت اول کلاس حفاظتی ۱ : در کلاس حفاظتی سطح یک) High Protection Or Level I) زاویه حفاظتی آلفا برابر α = ۳۰ بوده و میزان شعاع حفاظتی Rp برابر Rp=0.7H می باشد . حالت اول کلاس حفاظتی ۲ : در کلاس حفاظتی سطح دو) Medium Protection Or Level II) زاویه حفاظتی آلفا برابر α = ۴۵ بوده و میزان شعاع حفاظتی Rp برابر Rp=H می باشد . حالت اول کلاس حفاظتی ۳ : در کلاس حفاظتی سطح سه) Standard Protection Or Level III) زاویه حفاظتی آلفا برابر α = ۶۰ بوده و میزان شعاع حفاظتی Rp برابر Rp=1.73 H می باشد .
همانطوریکه ملاحظه می شود، کلاس حفاظت با شعاع حفاظتی، رابطه معکوس دارد و بالطبع برای تدارک کلاس حفاظت بالاتر باید هزینه بیشتری پرداخت کرد. لازم به ذکر است که تعیین کلاس حفاظت، با توجه به موقعیت محل سایت،نوع کاربری آن، ابعاد ساختمان و . . . انجام خواهد شد. پیشنهاد می شود که از صاعقه گیر پسیو به خاطر سادگیش در نصب شدن، در ایستگاه های رادیویی، محل آنتن های بشقابی و ساختمان هایی که سطح حفاظتی کوچک دارند، استفاده شود. صاعقه گیر غیرفعال (پسیو) با توجه به شیوه ساخت و نوع کاربری در انواع مختلفی ساخته می شود:
• صاعقه گیر میله ای
• صاعقه گیر با فواصل هوایی
• صاعقه گیر لوله ای
• صاعقه گیر با قوس طولانی
• صاعقه گیر با مقاومت غیر خطی
• کابل های معلق
• قفس فارادی
• سیستم ترمینال مش
صاعقه گیر های اکتیو بهمنظور دریافت و هدایت صاعقه به سیستم ارت (زمین) به روشهای مختلفی فضای اطراف خود را یونیزه میکنند. بههمیندلیل، به آنها صاعقه گیرهای یونیزه کننده هوا نیز گفته میشود. آنها در انواع مختلفی موجود هستند که ازاینقرار هستند:
این نوع صاعقهگیر، برای انجام یونیزاسیون، به تشعشعات اتم سزیومی که در داخل آن قرار داشت وابسته بود. این صاعقهگیر امروزه دیگر تولید نمیشود. دلایل عدم تولید آن نیز ازاینقرار است: دلیل اول؛ وجود اثرات زیستمحیطی مخرب بهدلیل وجود تشعشعات عنصر اتمی داخل آن بود. دلیل دوم؛ وابستگی آنها به نیمهعمر این عنصر اتمی بود. و دلیل سوم؛ عدم وابستگی عملیات یونیزاسیون به اتصال سیستم صاعقهگیر با الکترود زمین بود. دلیل اخیر بهاینصورت بود که حتی اگر اتصال صاعقهگیر با الکترود زمین قطع میشد، نهتنها شدت عملیات یونیزاسیون قطع نمیشد، بلکه حتی کاهش نیز نمییافت. بنابراین، بدون وجود اتصال به زمین، فضای اطراف را یونیزه میکرد. اینکار باعث میشد که علاوه بر هدایت صاعقه به سمت محل، سیستمی برای تخلیهی آن موجود نبود.
این نوع صاعقهگیر، برای انجام یونیزاسیون، به انرژی خورشید نیاز دارد. بدینصورت که انرژی یونیزاسیون توسط یک سلول خورشیدی که یک باتری فتوسل را شارژ میکند، تأمین میشود. این انرژی ذخیره شده، بایستی در زمان مناسبی تخلیه شده و عمل یونیزه کردن را انجام دهد.
یکی از نقاط ضعف صاعقهگیر خورشیدی نسبت به صاعقه گیر تندر الکتریک در وابستگی آن به وجود شرایط طبیعی است، زیرا ممکن است ابری بودن هوا آنقدر طولانی باشد که سلولهای خورشیدی فرصتی برای شارژ مجدد باتری نداشته باشند. نقطه ضعف دیگر در وابستگی به سلول خورشیدی و باتری است. بهایندلیل که اگر هرگونه نقصی در سیستم ذخیرهسازی انرژی بوجود آید، صاعقهگیر دیگر کارکردی نخواهد داشت. دراینمورد میتوان به طول عمر باتری و زمان محدود ذخیرهی انرژی آن نیز اشاره کرد.
این نوع صاعقهگیر، برای انجام یونیزاسیون، به انرژی باد نیاز دارد. بههمیندلیل، دارای یک ورودی و خروجی هوا است که جریان باد باعث میشود یک الکترود را به ارتعاش درآورد. این ارتعاش الکترود باعث میشود که یک منبع الکتریسیته ساکن در سلول پیزو الکتریک صاعقهگیر ایجاد کند. این الکتریسیتهی ساکن، بین الکترود و سطح خارجی تخلیه شده و درنتیجه هوای اطراف را یونیزاسیون میکند.
یکی از نقاط ضعف صاعقهگیر بادی نسبت به صاعقه گیر تندر الکتریک این است که، ضمن اینکه وقوع صاعقه معمولاً همراه با بادهای شدید است، اما درصورت انسداد جزئی یا کامل ورودی و خروجی جریان هوا، عملکرد آن مختل شده یا بهصورت کامل ازکار خواهد افتاد. نقطه ضعف دیگر آن این است که در وضعیتهای عادی و بدون صاعقه که باد درحال وزیدن است باعث شارژ شدن بیمورد دستگاه و درنتیجه کاهش طول عمر سلول پیزو الکتریک خواهد شد.
ازآنجاییکه صاعقهگیر الکترونیکی یا صاعقهگیر خازنی نسبت به سایر صاعقهگیرها سیستم هوشمندتری دارد، بههمیندلیل بهترین انتخاب برای محافظت درمقابل صاعقه محسوب میشود. در این صاعقهگیر، هم تأمین انرژی و هم زمان عملکرد آن کاملاً به شرایط جوی وابسته است.
عملکرد آن بدین صورت است که وقتی انرژی الکتریکی اتمسفر فراتر از مقدار مشخصی میرود، واحد شارژ را برای جمعآوری انرژی فعال میکند. این روند تا پر شدن خازنهای مدار الکترونیکی ادامه خواهد داشت. زمانی که پتانسیل اتمسفر از مقدار مشخصی عبور نماید، واحد شارژ فرمان تخلیهی خازنها را به الکترود میانی متصل به زمین صادر میکند. این عمل باعث یونیزاسیون فضای اطراف صاعقهگیر میشود.
برای اطلاع از انواع صاعقه گیرهای الکترونیکی و مقایسه قیمت آنها به مقاله صاعقه گیر الکترونیکی مراجعه نموده یا با کارشناسان ما تماس حاصل نمایید .
3,361 total views, 2 views today